آموزش محاسبۀ پیپ در فارکس + مثال‌های واقعی

آیا تابه حال به این نکته توجه کرده‌اید یک حرکت کوچک در نمودار قیمتی، تا چه اندازه می‌تواند بر سود و یا زیان شما تاثیرگذار باشد؟ بازار فارکس، با نوسانات مداوم خود، می‌تواند هم هیجان‌انگیز و هم دلهره‌آور و ترسناک باشد. در دل این نوسانات، مفهومی به نام پیپ (percentage in point)  نهفته است. این واحد اندازه‌گیری به ظاهر کوچک، تعیین کنندۀ سود و زیان شما در معاملات بوده و درک آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

تصور کنید در حال معامله بر روی جفت‌ارز EURUSD هستید و قیمت از 1.1000 به 1.1001 تغییر می‌کند. این بدان معنی است که بازار یک پیپ حرکت کرده است. این حرکت اساسی، اهمیت زیادی دارد و شما را قادر می‌سازد تا تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرید. در این مقاله قصد داریم، نحوۀ محاسبۀ پیپ در فارکس را برای شما شفاف‎سازی کنیم. امیدواریم این راهنمای کامل به شما کمک کند تا بتوانید با درک ارزش هر پیپ، استراتژی‌های معاملاتی خود را بهبود دهید و تریدهای موفقی را تجربه نمایید. محاسبات دقیق پیپ، سنگ‌بنای مدیریت ریسک موثر است و دانستن اینکه در هر معامله، دقیقا چقدر می‌توانید سود یا زیان داشته باشید، به شما این امکان را می‌دهد تا حد ضرر و حد سود مناسبی تعیین کنید و در کنار محافظت از سرمایۀ خود، حداکثر سود ممکن را به دست آورید. در دنیای پر نوسان فارکس، جایی که در آن، حتی کوچک‌ترین تغییرات قیمتی می‌توانند تاثیرات چشمگیری داشته باشند، تسلط بر محاسبات پیپ (pip)، نه‌تنها مفید بلکه برای موفقیت در بلندمدت ضروری است.

نکات کلیدی این مقاله

• پیپ کوچک‌ترین تغییر قیمت در بازار فارکس است که معمولا برابر با 0.0001 قیمت خواهد بود؛
• در جفت‌ارزهای شامل ین ژاپن، یک پیپ برابر با 0.01 قیمت اعلام شده است؛
• پیپ‌ها به عنوان معیاری برای اندازه‌گیری سود و زیان در معاملات فارکس استفاده می‌شوند؛
• محاسبه ارزش پیپ بر اساس اندازه لات و جفت‌ارز متفاوت است؛
• اهرم (لوریج) می‌تواند تأثیر زیادی بر ارزش پیپ و ریسک معاملات داشته باشد؛
• درک درست از مقدار پیپ برای مدیریت ریسک و محاسبه سود و زیان بسیار مهم است؛
• ماشین‌حساب‌های آنلاین و ابزارهای پلتفرم‌های معاملاتی، به محاسبه دقیق پیپ کمک می‌کنند.

جدول خلاصه آموزش محاسبۀ پیپ در فارکس

منظور از پیپ در بازار فارکس چیست؟

پیپ، مخفف کلمۀ percentage in point و نشان‌دهندۀ کوچک‌ترین تغییرات قیمتی است که یک جفت‌ارز می‌تواند داشته باشد. برای بیشتر جفت‌ارزها، یک پیپ برابر با 0.0001 (یک ده‌هزارم) قیمت اعلام شده است. این بدان معناست که اگر جفت‌ارز EURUSD از 1.1200 به 1.1201 تغییر کند، این حرکت یک افزایش یک پیپی محسوب می‌شود.

اصطلاح پیپ، ریشه در روزهای اولیه در معاملات فارکس دارد، زمانی که تغییرات قیمتی بر حسب کسرهای سنت اندازه‌گیری می‌شدند، یعنی قیمت‌ها را به‌صورت یک‌صدم یا یک‌هزارم دلار بیان می‌کردند. در واقع پیپ در فارکس، به کوچک‌ترین واحد تغییر قیمت در نرخ یک جفت‌ارز گفته می‌شود.

اما همۀ جفت‌ارزها از این استاندارد پیروی نمی‌کنند. برای مثال، در جفت‌ارزهایی که شامل ین ژاپن هستند، مقدار یک پیپ برابر با 0.01 قیمت اعلام شده، خواهد بود. بنابراین اگر USDJPY از 110.00 به 110.01 تغییر کند، این نیز یک افزایش یک پیپی محسوب می‌شود. این تفاوت، نشان‌دهندۀ اهمیت درک مقدار پیپ برای تمام جفت‌ارزهایی است که معامله می‌کنید.

سایت investopedia.com در مورد پیپ در فارکس چنین نوشته است:

“A pip is the smallest whole unit price move that an exchange rate can make, based on forex market convention. A pip is one-hundredth of 1% (1/100 × 0.01) and appears in the fourth decimal place (0.0001). “

“یک پیپ کوچک‌ترین تغییر قیمت واحد در نرخ ارز است که طبق قرارداد بازار فارکس رخ می‌دهد. یک پیپ یک صدم درصد (1/100 × 0.01) است و در چهارمین رقم اعشاری (0.0001) ظاهر می‌شود.”

تفاوت پیپ در جفت‌ارزهای مختلف

درک نحوۀ تغییر پیپ در جفت‌ارزهای مختلف، یک موضوع بسیار مهم است. جفت‌ارزهای اصلی مانند GBPUSD، EURUSD و USDCHF معمولا دارای مقدار پیپ 0.0001 هستند. اما جفت‌ارزهای اگزوتیک که شامل یک ارز اصلی و ارزی نادر و کمتر معامله شده هستند، می‌توانند مقدار پیپ متفاوتی داشته باشند. به عنوان مثال، در جفت ارز USDTRY (دلار آمریکا به لیر ترکیه)، به دلیل کمتر بودن ارزش لیر ترکیه، مقدار یک پیپ ممکن است 0.00001 باشد. این تفاوت بسیار مهم است، چرا که مستقیما بر میزان سود و زیان احتمالی شما در هر معامله تاثیر می‌گذارد. با دانستن مقدار دقیق پیپ برای جفت‌ارزی که قصد معامله در آن را دارید، می‌توانید ریسک و ریوارد احتمالی خود را به درستی محاسبه نمایید.

نقش پیپ‌ در معاملات فارکس

پیپ‌ در فارکس از جهات مختلف مفید هستند. در درجۀ اول، پیپ‎ها معیار اندازه‌گیری سود و زیان هستند. زمانی که در بازار فارکس معامله می‌کنید، میزان سود و یا زیان شما بر اساس تعداد پیپ‌هایی که قیمت به نفع شما و یا بر علیه‌تان حرکت می‌کند، تعیین می‌شود. به عنوان مثال، اگر EURUSD را در 1.1200 بخرید و در قیمت 1.1250 بفروشید، شما 50 پیپ سود کرده‌اید. برعکس، اگر این جفت‌ارز را در 1.1150 بفروشید، به این معنی است که شما متحمل 50 پیپ ضرر شده‌اید. علاوه براین، پیپ‌ها نقش کلیدی در مدیریت ریسک دارند.

با محاسبۀ میزان زیان احتمالی بر حسب پیپ در یک معامله، می‌توانید حد ضرر مناسبی تعیین کرده و از سرمایۀ خود در برابر زیان‌های بیش از حد محافظت کنید. همچنین، اسپرد که اختلاف بین قیمت خرید و فروش است نیز، بر حسب پیپ اندازه‌گیری می‌شود. درک نحوۀ اثرگذاری اسپرد بر معاملات شما، برای کاهش هزینه‌های تراکنش و افزایش سودآوری، لازم و ضروری است.

محاسبۀ ارزش پیپ در فارکس: هر پیپ در فارکس چند دلار است؟

حال که با مفهوم پیپ در فارکس آشنا شدیم، بیایید به جنبۀ عملی محاسبۀ ارزش پیپ بپردازیم. حساب کردن پیپ برای لات‌های استاندارد کاری ساده بوده و با فرمول زیر انجام می‌گیرد:

ارزش پیپ = (پیپ به صورت اعشاری) (اندازۀ لات)

برای مثال، اگر در حال معامله در جفت‌ارز EURUSD هستید، پیپ به صورت اعشاری 0.0001 است و اندازۀ لات استاندارد برابر با 100000 واحد ارزی خواهد بود. ارزش پیپ در این حالت برابر با مقدار زیر است:

100000 دلار 0.0001 = 10 دلار

این بدان معناست که برای هر حرکت یک پیپی در EURUSD، شما 10 دلار سود یا زیان خواهید کرد.

برای لات‌های مینی (10000 واحد)، ارزش پیپ، ا دلار است و برای لات‌های میکرو (1000 واحد)، این ارزش 0.10 دلار خواهد بود. همچنین ارزش پیپ در لات‌های نانو (100 واحد)، 0.01 دلار است. درک این محاسبات برای تعیین سود و یا زیان احتمالی شما بسیار مهم است.

محاسبۀ ارزش پیپ برای ارزها با جفت JPY نیاز به تنظیم جزئی دارد. از آنجایی که ارزش پیپ برای جفت‌های JPY، مقدار 0.01 است، فرمول بر این اساس تغییر می‌کند. برای مثال اگر در معاملۀ USDJPY هستید، ارزش پیپ برای لات استاندارد به صورت زیر محاسبه می‌شود:

0.01 100000 = 1000  JPY

برای تبدیل این مقدار به ارز حساب شما (مثلا دلار آمریکا)، باید آن را بر نرخ فعلی USDJPY تقسیم کنید. اگر نرخ 110.00 باشد، مقدار پیپ در دلار آمریکا به این صورت خواهد بود:

     9.09 دلار = 110 1000

این مثال نشان می‌دهد که مقدار پیپ بسته به جفت‌ارز و نرخ مبادلۀ فعلی، می‌تواند متفاوت باشد.

نحوۀ تاثیر اهرم بر ارزش پیپ، یکی از مهم‌ترین موارد در محاسبۀ و تعیین ارزش پیپ است. اهرم (لوریج) به شما این امکان را می‌دهد تا  با مقدار سرمایۀ کمتر، موقعیت معاملاتی بزرگ‌تری را کنترل کنید. اهرم به همان اندازه که می‌تواند سود معاملات شما را افزایش دهد، در صورت خطا در معاملات، زیان‌های بزرگ‌تری را نیز به وجود می‌آورد. برای مثال، اهرم 1:100 به این معناست که با هر 1 دلار سرمایۀ واقعی، می‌توانید 100 دلار در بازار معامله کنید. بنابراین، اگر 1000 دلار سرمایه داشته باشید، می‌توانید معامله‌ای با حجم  100000 دلار (یک لات استاندارد) باز کنید. در یک لات استاندارد (100,000 دلار)، هر 1 پیپ تغییر قیمت، تقریباً معادل 10 دلار است و اگر قیمت 10 پیپ کاهش پیدا کند، یعنی 100 دلار ضرر خواهید کرد. اگر بدون اهرم معامله کنید و سرمایۀ کل شما 100000 دلار باشد، ضرر 100دلاری فقط 0.1% از حسابتان را از بین می‌برد، که مقدار ناچیزی است.

اما اگر با 1000 دلار سرمایه و اهرم 1:100 معامله کنید، همان 100دلار ضرر برابر با 10% از سرمایۀ شما خواهد بود.

به‌عبارت دیگر، اهرم باعث می‌شود که همان مقدار پیپ سود یا ضرر، تأثیر بیشتری روی موجودی حساب شما بگذارد. در این حالت، اگر ضرر شما 100 پیپ شود، تمام 1000 دلار سرمایه شما از بین خواهد رفت.

بنابراین، درک رابطۀ بین اهرم و ارزش پیپ برای مدیریت ریسک و محافظت از سرمایۀ شما ضروری است.

محاسبۀ ارزش پیپ با ارزهای مختلف پیچیدگی بیشتری به همراه دارد. اگر ارز حساب شما با ارز متقابل جفت‌ارزی که معامله می‌کنید، متفاوت باشد، باید مقدار پیپ را به ارز حساب خود تبدیل کنید. به عنوان مثال، اگر در حال معامله GBP/USD باشید و ارز حساب شما یورو (EUR) باشد، باید مقدار پیپ را از دلار آمریکا (USD) به یورو (EUR) تبدیل کنید.

اگر مقدار پیپ در دلار آمریکا برابر با 10 دلار باشد و قیمت EUR/USD معادل 1.1200 باشد، مقدار پیپ در یورو به این صورت محاسبه می‌شود:
$10 ÷ 1.1200 = €8.93

این تبدیل به شما کمک می‌کند سود یا زیان خود را دقیقاً بر اساس ارز حساب خود محاسبه کنید که برای مدیریت مالی موثر ضروری است.

ابزارها و منابع مناسب برای محاسبۀ پیپ

معامله در دنیای فارکس، به کمک ابزارهای مناسب، کاری ساده‌تر است. ماشین حساب‌های آنلاین برای محاسبۀ پیپ، منبعی فوق‌العاده برای معامله‌گران در تمام سطوح هستند. این ابزارها فرایند محاسبۀ مقادیر پیپ را به صورت خودکار انجام می‌دهند و در کنار صرفه‌جویی در زمان، خطر خطا را کاهش می‌دهند. این ماشین‌حساب‌های آنلاین، با دریافت اطلاعات و داده‌هایی مانند نام جفت‌ارز، اندازۀ لات، و ارز حساب، مقدار پیپ را به سرعت به شما ارائه می‌دهند. برای استفادۀ موثر از این ابزارها، لازم است مطمئن شوید که اطلاعات وارد شده دقیق هستند و در نهایت، نتایج را با محاسبات خودتان بررسی کنید.

پلتفرم‌های معاملاتی متاتریدر 4 و 5، مقدار پیپ را به طور خودکار نشان می‌دهند. برای مثال، وقتی معامله‌ای را در متاتریدر 4 یا 5 باز می‌کنید، پلتفرم، سود و یا زیان احتمالی شما را بر اساس حرکت پیپ فعلی نمایش می‌دهد.

محاسبۀ پیپ در تریدینگ ویو

در پلتفرم معاملاتی تریدینگ ویو، محاسبۀ پیپ به صورت خودکار انجام می‌شود. شما می‌توانید به سادگی و با کمک ابزار خط کش (Ruler)، مقدار تغییر قیمت را به همراه پیپ مشاهده کنید. این ابزار در نوار ابزار سمت چپ تریدینگ ویو قرار دارد. کافیست آن را انتخاب کنید و با کلیک کردن روی نقاط شروع و پایان مورد نظرتان، اطلاعاتی نظیر مقدار پیپ، تعداد کندل‌ها، مدت زمان تغییر و … را به دست آورید.

در شکل زیر مشاهده می‌کنید که فاصلۀ بین دو نقطۀ a و b مقدار 184 پیپ است.

مفاهیم و استراتژی‌های پیشرفتۀ پیپ

درک pip فراتر از محاسبات اولیه است. پیپ‌ها و استراتژی‌های اسکالپینگ به طور پیچیده‌ای به هم مرتبط هستند. اسکالپرها، که هدفشان کسب سود از حرکات کوچک قیمت است، به شدت به محاسبات دقیق و سریع پیپ تکیه می کنند. این معامله گران اغلب در عرض چند دقیقه یا حتی چند ثانیه وارد معاملات شده و به همان سرعت نیز از معاملات خارج می‌شوند و سودهای کوچک (در حد چند پیپ) را هدف قرار می دهند. توانایی ارزیابی سریع سود و زیان احتمالی برای اسکالپینگ موفق، اهمیت بسیار بالایی دارد. برای مثال، یک اسکالپر ممکن است حدود 5 تا 10  پیپ را در هر معامله هدف قرار دهد. در این حالت، محاسبات دقیق پیپ برای مدیریت ریسک و به حداکثر رساندن سود الزامی است.

پیپ‌ها و استراتژی‌های معاملات سوئینگ، از طرف دیگر، شامل گرفتن حرکات بزرگتر قیمت در طول چند روز یا هفته است. معامله‌گران سوئینگ به دنبال سودهای قابل توجه پیپ هستند و اغلب 50  تا 100 پیپ یا حتی بیشتر را هدف قرار می دهند. در این زمینه، درک ارزش پیپ به معامله گران سوئینگ کمک می‌کند تا اندازۀ موقعیت‌ها را محاسبه کنند و سطوح حد ضرر و حد سود مناسب را تنظیم نمایند. برای مثال، یک معامله‌گر سویینگ ممکن است نوسانات تاریخی یک جفت ارز را برای تعیین فاصلۀ حد ضرر منطقی در پیپ‌ها تجزیه و تحلیل کند و در نتیجه ریسک را به طور قابل توجهی مدیریت کند.

استفاده از پیپ برای مدیریت ریسک، اصلی اساسی برای موفقیت در معاملات بلند مدت است. تنظیم دستورات حد ضرر و حد سود بر اساس مقادیر پیپ به معامله‌گران امکان می دهد تا ضررها و سودهای احتمالی خود را قبل از ورود به معامله تعریف کنند. برای مثال، یک معامله‌گر ممکن است حد ضرر را 30 پیپ دورتر از قیمت ورود خود و حد سود را 60 پیپ دورتر تنظیم کند و هدفش نسبت ریسک به ریوارد یک به دو باشد. این کار تضمین می کند که سودهای احتمالی بیشتر از ضررها است و در نتیجه به ایجاد یک استراتژی معاملاتی پایدار کمک می کند. نسبت ریسک به ریوارد که در پیپ‌ها بیان می‌شود، معیار مهمی برای ارزیابی امکان سودآوری در یک معامله است.

اشتباهات رایج در هنگام محاسبه پیپ که باید از آنها اجتناب کرد

حتی معامله‌گران باتجربه نیز می‌توانند در هنگام محاسبه پیپ‌ دچار اشتباه شوند، بنابراین بیایید به برخی از اشتباهات رایج بپردازیم. محاسبۀ نادرست اندازۀ لات یکی از این اشتباهات است. معامله‌گران ممکن است اندازۀ لات را اشتباه محاسبه کنند و باعث محاسبات نادرست ارزش پیپ شوند. برای مثال، اشتباه گرفتن لات مینی با لات میکرو می‌تواند منجر به تفاوت ده‌برابری در ارزش پیپ شود. برای جلوگیری از این امر، همیشه قبل از باز کردن معامله، اندازۀ لات را دوباره بررسی کنید و در صورت نیاز از ماشین‌حساب اندازۀ لات استفاده کنید. دقت در محاسبۀ پیپ بسیار مهم است.

نادیده گرفتن تفاوت‌های جفت ارز نیز می‌تواند باعث بروز مشکل و محاسبۀ نادرست پیپ شود. همانطور که قبلاً ذکر شد، جفت ارزهای مختلف، مقادیر پیپ متفاوتی دارند. برای مثال، جفت‌‌ارزهای دارای JPY ارزش پیپ 0.01 دارند، در حالی که ارزش پیپ در اکثر جفت‌های دیگر، مقدار 0.0001 است. عدم توجه به این تفاوت‌ها می‌تواند منجر به محاسبات نادرست قابل توجهی شود. همیشه ارزش پیپ را برای جفت ارز خاصی که معامله می‌کنید، تأیید کنید.

عدم محاسبۀ اسپرد نیز می‌تواند منجر به خطا شود. اسپرد که نشان‎دهندۀ اختلاف بین قیمت‌های خرید و فروش است، مستقیما بر سود یا زیان شما تاثیر می‌گذارد. برای مثال، اگر معامله‌ای را با اسپرد 2 پیپ باز کنید، از قبل، 2 پیپ ضرر کرده‌اید. عدم در نظر گرفتن اسپرد، می‌تواند منجر به محاسبات نادرست سود یا زیان شود. بنابراین بهتر است هنگام محاسبۀ سود یا زیان احتمالی خود، اسپرد را در نظر بگیرید.

توجه نکردن به اهرم معاملاتی در محاسبۀ پیپ، یکی دیگر از کارهایی است که می‌تواند زیان‌های جبران‌ناپذیری را به بار آورد. محاسبۀ نادرست تأثیر اهرم بر ارزش پیپ، می‌تواند منجر به ضررهای مالی زیادی شود. برای مثال، استفاده از اهرم بیش از حد، بدون درک تأثیر آن بر ارزش پیپ می‌تواند منجر به تخلیۀ سریع حساب معاملاتی شما شود. همیشه از اهرم به طور مسئولانه استفاده کنید و رابطۀ آن را با ارزش پیپ درک کنید.

نحوۀ محاسبۀ ارزش پیپ با خان‌بورس

در دنیای فارکس، تسلط بر توانایی محاسبۀ پیپ، چیزی فراتر از یک مهارت مفید است، چرا که میزان سود و زیان معاملات به تغییرات پیپ وابسته است . ما در این مقاله از سایت خان‌بورس، مفهوم و ارزش پیپ در بازار فارکس را مورد بررسی قرار دادیم و روش‌های محاسبۀ آن را بیان کردیم و یاد گرفتیم که چگونه آن‌ها را به طور دقیق در جفت‌ارزها و اندازه‌های لات مختلف محاسبه کنیم. امیدواریم با آگاهی از ارزش هر پیپ و تاثیر آن بر حساب معاملاتی، تصمیمات هوشمندانه‌تری گرفته و تریدهای موفق و پرسودی را تجربه نمایید.

سوالات متداول درباره محاسبه پیپ در فارکس

1. آیا واقعاً دانستن ارزش هر پیپ می‌تونه جلوی ضررهای بزرگ رو بگیره؟

بله، محاسبه دقیق پیپ به شما کمک می‌کنه حد ضرر رو اصولی تعیین کنید و ریسک معاملات‌تون رو مدیریت کنید.

2. چرا تو بعضی جفت‌ارزها ارزش پیپ کمتر یا بیشتره؟

چون ارز متقابل (Quote Currency) در هر جفت‌ارز متفاوته و همین باعث تغییر ارزش پیپ می‌شه.

3. چطور می‌تونم قبل از باز کردن معامله، مقدار دقیق پیپ رو بفهمم؟

با ماشین‌حساب‌های پیپ آنلاین یا ابزار داخلی متاتریدر خیلی راحت می‌تونی ارزش هر پیپ رو ببینی.

4. توی اسکالپینگ هم محاسبۀ پیپ اهمیت داره؟

کاملاً! چون تو اسکالپ معمولاً روی ۵ تا ۱۰ پیپ سود تمرکز داری، دقت در محاسبه پیپ خیلی تعیین‌کننده است.

5. چطور بفهمم اهرمی که انتخاب کردم، چه تاثیری روی ارزش پیپ داره؟

اهرم به‌خودی‌خود ارزش پیپ رو تغییر نمی‌ده، ولی باعث می‌شه همون مقدار سود یا ضرر، درصد بزرگ‌تری از سرمایۀ شما رو تحت تأثیر قرار بده.

6. فرق بین پیپ و پیپت تو معاملات چیه؟

پیپت، یک‌دهم پیپه. اگه قیمت‌گذاری جفت‌ارز ۵ رقم اعشار داشته باشه، رقم پنجم، پیپته.

7. آیا باید همیشه مقدار پیپ رو دستی محاسبه کنم؟

نه الزاماً؛ بیشتر بروکرها و پلتفرم‌ها مثل متاتریدر یا تریدینگ ویو، این محاسبه رو به‌صورت خودکار انجام می‌دن.

8. آیا اشتباه در تشخیص مقدار پیپ می‌تونه حسابم رو کال مارجین کنه؟

بله، مخصوصاً وقتی از اهرم بالا استفاده می‌کنی؛ چون محاسبۀ اشتباه یعنی ریسک کنترل‌نشده.