تحلیل تکنیکال: اصول، ابزارها و اندیکاتورها برای معامله [آپدیت 1404]

وقتی وارد دنیای پیچیده بازارهای مالی می‌شوید، جایی که قیمت‌ها در آن به سرعت در حال تغییر هستند و شما به دنبال فرصتی برای سرمایه‌گذاری هستید، چطور می‌توانید زمان مناسب برای خرید و فروش را پیدا کنید؟ جواب این سؤال به‌ویژه برای کسانی که تجربه زیادی در بازار ندارند، می‌تواند کمی دشوار به نظر برسد. اما در حقیقت تحلیل تکنیکال، ابزاری‌ست که به شما کمک می‌کند تا در این مسیر گام بردارید.

تحلیل تکنیکال روشی‌ست که با بررسی نمودارها و قیمت‌های گذشته، به شما کمک می‌کند روند قیمت‌ها را پیش‌بینی کنید. این روش برخلاف تحلیل فاندامنتال که به وضعیت اقتصادی و مالی توجه دارد، بیشتر روی رفتار قیمت‌ها و واکنش معامله‌گران متمرکز است.

وب سایت خان بورس در این مقاله، به شما اصول و ابزارهای تحلیل تکنیکال را معرفی می‌کنیم تا بتوانید تصمیمات بهتری در بازارهای مالی بگیرید. از الگوهای قیمتی تا اندیکاتورهای مختلف، همه آنچه برای تحلیل بهتر بازار به آن نیاز دارید را بررسی خواهیم کرد.

نکات کلیدی

• تحلیل تکنیکال برای بررسی روندها و الگوهای قیمتی به کار می‌رود و به معامله‌گران کمک می‌کند تا نقاط مناسب برای ورود و خروج از بازار را شناسایی کنند.
• تحلیل‌گران تکنیکال معتقدند که رفتار گذشته قیمت و حجم معاملات می‌تواند سرنخ‌هایی از روندهای آینده بازار ارائه دهد.
• در حالی که تحلیل فاندامنتال بر داده‌های مالی شرکت‌ها تمرکز دارد، تحلیل تکنیکال بر بررسی نمودارهای قیمتی و رفتار بازار استوار است.
• تحلیل تکنیکال برای اولین بار توسط چارلز داو (Charles Dow) معرفی شد و به‌عنوان یک روش کلیدی برای تحلیل بازارهای مالی شناخته می‌شود.

تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال روشی است برای پیش‌بینی قیمت‌های آینده در بازارهای مالی مثل سهام، فارکس و کالاها. به جای تمرکز بر اخبار یا وضعیت اقتصادی، تحلیل‌گران تکنیکال به داده‌های گذشته قیمت و حجم معاملات توجه دارند. آن‌ها معتقدند که تمام اطلاعات تأثیرگذار بر قیمت‌ها، حتی اخبار و رویدادها، در نمودارهای قیمتی دیده می‌شود.

تحلیل‌گران تکنیکال باور دارند که قیمت‌ها همیشه در روندهای خاصی حرکت می‌کنند و تاریخ معمولاً تمایل به تکرار دارد. با بررسی این روندها و الگوهای تکراری، آن‌ها تلاش می‌کنند پیش‌بینی کنند که قیمت‌ها در آینده به کدام سمت خواهند رفت.

برای این کار از ابزارهایی مثل نمودارهای شمعی و خطی، اندیکاتورهایی مانند میانگین متحرک، RSI و MACD و همچنین خطوط حمایت و مقاومت استفاده می‌کنند. این ابزارها به معامله‌گران کمک می‌کند تا زمان مناسب برای خرید یا فروش را پیدا کنند.

به طور کلی، تحلیل تکنیکال بیشتر روی حرکت‌های قیمت تمرکز دارد و به معامله‌گران کمک می‌کند تا با اطلاعات دقیق‌تر وارد بازار شوند یا از آن خارج شوند.

در رابطه با با تحلیل تکنیکال در وبسایت investopedia.com آمده است که :

Technical analysis is a method of evaluating statistical trends in trading activity, typically involving price movement and volume. It is used to identify trading and investment opportunities.Unlike fundamental analysis, which attempts to evaluate a security’s value based on financial information such as sales and earnings, technical analysis focuses on price and volume to draw conclusions about future price movements.

اصول پایه‌ای تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال به دنبال شناسایی احساسات بازار از طریق بررسی روندها و الگوهای قیمتی است.

چارلز داو، پدر علم تحلیل تکنیکال نوین، دو اصل مهم را مطرح کرد:

• قیمت‌ها تمام اطلاعات موجود را در خود دارند.
• حرکت قیمت‌ها تصادفی نیست و معمولاً در الگوهای تکرار شونده ظاهر می‌شوند.

بر اساس این اصول، تحلیل‌گران تکنیکال امروزی به سه فرض اصلی معتقدند:

1.همه چیز در قیمت خلاصه می‌شود: تحلیل‌گران تکنیکال معتقدند که تمام اطلاعات اقتصادی، مالی و حتی روان‌شناختی بازار  در قیمت‌ها منعکس شده است. این دیدگاه مشابه نظریه بازار کارا (EMG) است که می‌گوید قیمت‌ها تمام اطلاعات موجود را در خود دارند. در نتیجه، تنها چیزی که باید تحلیل شود، نحوه حرکت قیمت است که بازتابی از عرضه و تقاضا در بازار محسوب می‌شود.

مثال عینی:

روند صعودی بیت‌کوین (2017-2021): در طول سال‌های 2017 تا 2021، بیت‌کوین شاهد نوسانات شدید قیمت بود. با تحلیل نمودار قیمتی و استفاده از ابزارهای تکنیکال، تحلیل‌گران می‌توانستند پیش‌بینی کنند که در یک روند صعودی جدید قرار داریم، حتی اگر دلایل اقتصادی و سیاسی برای آن مشخص نباشد. تغییرات در قیمت به‌طور کامل تمام این عوامل را در خود داشت.

2.قیمت‌ها در مسیر مشخصی حرکت می‌کنند: حرکت قیمت‌ها تصادفی نیست؛ بلکه در روندهای مشخصی شکل می‌گیرد. یعنی اگر سهمی در یک جهت خاص حرکت کند، احتمال ادامه آن روند بیشتر از تغییر ناگهانی مسیر است. بیشتر استراتژی‌های معاملاتی تکنیکال بر همین اصل بنا شده‌اند.

مثال عینی:

بازار فارکس EUR/USD: در بازار ارز، جفت ارز EUR/USD در طول سال 2020 وارد یک روند صعودی شدید شد. تحلیل‌گران با استفاده از ابزارهای تکنیکال مانند خطوط حمایت و مقاومت توانستند نقاطی را شناسایی کنند که روند صعودی ادامه می‌یابد و در آن زمان وارد بازار شدند. این روند در نهایت تا پایان سال ادامه پیدا کرد.

3.تاریخ در بازار تکرار می‌شود: رفتار بازار به احساسات معامله‌گران گره خورده است؛ احساساتی مثل ترس و هیجان که همیشه در بازار وجود دارند. همین موضوع باعث می‌شود الگوهای قیمتی بارها و بارها تکرار شوند. تحلیل تکنیکال با استفاده از همین الگوها، روندها را شناسایی کرده و پیش‌بینی قیمتی انجام می‌دهد.

مثال عینی:

الگوی سر و شانه در بازار سهام: یکی از مشهورترین الگوهای تکنیکال، الگوی سر و شانه است که در نمودار قیمت‌ها مشاهده می‌شود. به‌عنوان مثال، در سال 2018، سهام شرکت “آمازون” یک الگوی سر و شانه معکوس ایجاد کرد که نشان‌دهنده برگشت قیمت از روند نزولی به صعودی بود. این الگو در چندین موقعیت مشابه در تاریخ بازار تکرار شده و به تحلیل‌گران کمک کرده است تا زمان مناسب برای ورود به بازار را شناسایی کنند.

تأثیر تحلیل تکنیکال بر تصمیم‌گیری در معاملات

تحلیل تکنیکال به بررسی تأثیر عرضه و تقاضا بر تغییرات قیمت، حجم معاملات و نوسانات بازار می‌پردازد. این روش بر این اصل استوار است که تاریخ تمایل به تکرار دارد و تغییرات قیمتی گذشته می‌تواند الگوهایی ایجاد کند که در آینده هم تکرار شوند.

ابزارهای نموداری در تحلیل تکنیکال بیشتر برای پیش‌بینی معاملات کوتاه‌مدت استفاده می‌شوند. این روش همچنین به ارزیابی قدرت یا ضعف یک دارایی نسبت به بازار کلی یا بخش خاصی از آن کمک می‌کند. با این اطلاعات، تحلیل‌گران می‌توانند تصمیمات بهتری برای خرید یا فروش بگیرند.

تحلیل تکنیکال مدرن در اواخر قرن نوزدهم توسط چارلز داو و نظریه داو آغاز شد. پس از آن، محققانی مانند ویلیام پی. همیلتون، رابرت رئا، ادسون گولد و جان مگی این نظریه را گسترش دادند. امروز، تحلیل تکنیکال شامل صدها الگو و سیگنال است که برای تحلیل بازارهای مالی به کار می‌روند.

کاربرد تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی

تحلیل‌گران حرفه‌ای معمولاً تحلیل تکنیکال را همراه با دیگر روش‌ها استفاده می‌کنند تا تصمیمات دقیق‌تری بگیرند. بر خلاف این دسته، بسیاری از معامله‌گران خرد تنها به نمودارهای قیمتی و داده‌های آماری تکیه می‌کنند. اما در حقیقت، تحلیل‌گران بازارهای مالی، به‌ندرت تنها از یک روش استفاده می‌کنند و اغلب ترکیبی از تحلیل فاندامنتال و تکنیکال را برای رسیدن به بهترین تصمیمات به کار می‌برند.

تحلیل تکنیکال در تمام بازارهای مالی که داده‌های معاملاتی دارند کاربرد دارد؛ از سهام و آتی گرفته تا کالاها، اوراق قرضه، ارزهای دیجیتال و بازار فارکس. این روش به‌ویژه در بازارهایی مثل کالا و ارز که تمرکز بیشتری بر نوسانات کوتاه‌مدت دارند، بسیار رایج است.

در واقع، تحلیل تکنیکال تلاش می‌کند حرکات قیمتی دارایی‌ها را پیش‌بینی کند. چون تغییرات قیمت معمولاً بازتابی از نیروهای عرضه و تقاضا در بازار هستند. برخی از معامله‌گران تحلیل تکنیکال را همانند تصویری از این نیروهای عرضه و تقاضا می‎‌بینند که در قالب تغییرات قیمتی نمایش داده می‌شود.

اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال

اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال ابزارهایی هستند که به معامله‌گران کمک می‌کنند تا روند بازار را بهتر درک کرده و نقاط مناسب برای خرید یا فروش را شناسایی کنند. این ابزارها با استفاده از داده‌های گذشته قیمت و حجم معاملات، سیگنال‌هایی برای تصمیم‌گیری ارائه می‌دهند. در ادامه، برخی از اندیکاتورهای مهم تحلیل تکنیکال را معرفی می‌کنیم:

• میانگین متحرک (MA): نشان‌دهنده روند کلی بازار است و به کاهش تأثیر نوسانات کوتاه‌مدت کمک می‌کند.
• شاخص قدرت نسبی (RSI): میزان خرید یا فروش بیش‌ازحد یک دارایی را نشان داده و می‌تواند نشانه‌ای از تغییر روند باشد.
• MACD: برای شناسایی نقاط تغییر روند و دریافت سیگنال‌های خرید و فروش استفاده می‌شود.
• Bollinger Bands: ابزاری برای اندازه‌گیری نوسانات بازار است که نزدیکی قیمت به نوارهای بالا یا پایین آن می‌تواند نشانه‌ای از تغییر روند باشد.
• اسیلاتور استوکاستیک: به معامله‌گران کمک می‌کند تا شرایط اشباع خرید و فروش را تشخیص داده و نقاط احتمالی بازگشت قیمت را شناسایی کنند.

این اندیکاتورها از پرکاربردترین ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند که به معامله‌گران کمک می‌کنند روندهای بازار را بهتر درک کرده و تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.

تحلیل فاندامنتال در برابر تحلیل تکنیکال

ویژگی	تحلیل تکنیکال	تحلیل فاندامنتال
مبنای تحلیل	قیمت‌ها و نمودارهای گذشته	داده‌های مالی و اقتصادی
تمرکز	رفتار قیمت‌ها و روندها	ارزش واقعی دارایی‌ها
مدت زمان	کوتاه‌مدت و میان‌مدت	بلندمدت
ابزارها	نمودار، اندیکاتورها و الگوهای قیمتی	گزارش‌های مالی و اخبار اقتصادی
هدف	شناسایی نقاط خرید و فروش	ارزیابی سلامت مالی و رشد شرکت‌ها
نوع اطلاعات	اطلاعات تاریخی قیمت‌ها	اطلاعات مالی شرکت‌ها و اقتصاد
کاربرد	برای نوسانات کوتاه‌مدت بازار	برای تحلیل بلندمدت و سرمایه‌گذاری

مزایای تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و ریسک کمتری داشته باشند. این روش با استفاده از داده‌های قیمتی و روانشناسی بازار سیگنال‌های قابل‌اعتمادی ارائه می‌دهد. از مزایای اصلی تحلیل تکنیکال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تحلیل روند بازار: تحلیل تکنیکال به شناسایی روندهای صعودی، نزولی و برگشتی بازار کمک می‌کند. این روندها نشان می‌دهند که قیمت‌ها به کدام سمت در حال حرکت هستند و معامله‌گران می‌توانند بر اساس آن‌ها معامله کنند.
• اندیکاتورهای معتبر: اندیکاتورهای تکنیکال مانند میانگین‌های متحرک، MACD و RSI ابزارهای مفیدی هستند که به معامله‌گران سیگنال‌های دقیقی برای خرید و فروش ارائه می‌دهند. این اندیکاتورها به تحلیل‌گران کمک می‌کنند تا قدرت روند فعلی بازار را بسنجند و همچنین سیگنال‌های برگشت قیمت را شناسایی کنند. استفاده از این ابزارها می‌تواند به پیش‌بینی حرکت‌های آینده قیمت کمک کند و زمان‌های مناسب برای ورود و خروج از بازار را مشخص کند.
• نقاط ورود و خروج: تحلیل تکنیکال به معامله‌گران کمک می‌کند تا نقاط مناسب برای ورود و خروج از بازار را با استفاده از سطوح حمایت و مقاومت، خطوط روند و الگوهای قیمتی شناسایی کنند.
• تنوع در تحلیل‌ها: این روش انعطاف‌پذیر است و معامله‌گران می‌توانند از ابزارهای مختلفی مانند نمودارها، الگوها و اندیکاتورها استفاده کنند. بسته به سبک معاملاتی، ابزارهای مختلف را می‌توان ترکیب کرد.
• مدیریت ریسک و تعیین هدف: تحلیل تکنیکال به معامله‌گران کمک می‌کند تا سطح استاپ لاس مناسب برای مدیریت ریسک و سطوح هدف برای سوددهی را مشخص کنند.
• درک روانشناسی بازار: تحلیل تکنیکال به شناسایی نقاطی می‌پردازد که احساساتی مانند ترس و طمع ممکن است بر حرکت قیمت تأثیر بگذارند و این می‌تواند سیگنالی برای برگشت قیمت باشد.
• سیگنال‌های زودهنگام: با تحلیل روندها و تغییرات قیمت، می‌توان سیگنال‌های زودهنگامی برای شناسایی برگشت‌های روند پیدا کرد و قبل از دیگران وارد یک روند جدید شد.

محدودیت‌های تحلیل تکنیکال

• نظریه بازار کار: طبق این نظریه، داده‌های گذشته نمی‌توانند پیش‌بینی دقیقی از آینده داشته باشند و بازار همیشه اطلاعات جدید را در قیمت‌ها لحاظ می‌کند.
• عدم تکرار تاریخ: الگوهای قیمتی همیشه معتبر نیستند. برخی بر این باورند که حرکت قیمت‌ها تصادفی است و نمی‌توان به‌راحتی روندها را پیش‌بینی کرد.
• تأثیر رفتار معامله‌گران: تحلیل تکنیکال ممکن است تنها به دلیل رفتار جمعی معامله‌گران موفق شود. این رفتار گروهی می‌تواند باعث تغییرات موقت در قیمت‌ها شود.
• محدودیت در پیش‌بینی‌های بلندمدت: تحلیل تکنیکال برای پیش‌بینی‌های کوتاه‌مدت مفیدتر است و در پیش‌بینی روندهای بلندمدت دقت کمتری دارد.
• وابستگی به داده‌های گذشته: تحلیل تکنیکال فقط بر اساس داده‌های قیمتی گذشته است و نمی‌تواند عوامل جدید یا تغییرات ناگهانی بازار را پیش‌بینی کند.

این محدودیت‌ها نشان می‌دهند که تحلیل تکنیکال بهتر است همراه با دیگر روش‌ها مانند تحلیل فاندامنتال استفاده شود.

اشتباهات رایج در تحلیل تکنیکال

1. عدم محدود کردن ضررها: ضررها باید سریعاً قطع شوند تا از زیان‌های بیشتر جلوگیری کنید. به گفته Ed Seykota: “عناصر یک معامله‌گری خوب عبارتند از: (1) قطع کردن ضررها، (2) قطع کردن ضررها و (3) قطع کردن ضررها.”
2. معاملات بیش از حد: بسیاری از معامله‌گران فکر می‌کنند همیشه باید در بازار فعال باشند. اما گاهی بهتر است صبر کنید و منتظر سیگنال مناسب باشید. Jesse Livermor می‌گوید: “پول با نشستن به دست می‌آید، نه با معامله.
3. معاملات انتقامی: بعد از ضرر، بسیاری از معامله‌گران می‌خواهند سریعاً آن را جبران کنند که به اشتباهات احساسی منجر می‌شود. آرامش خود را حفظ کرده و تصمیمات منطقی بگیرید.
4. عدم تغییر نظر: اگر بازار تغییر کند، باید استراتژی‌تان را تطبیق دهید.  Paul Tudor Jones می‌گوید: “هر روز فرض می‌کنم که هر موقعیتی که دارم اشتباه است.”
5. نادیده گرفتن شرایط خاص بازار: در شرایط خاص بازار، ابزارهای تحلیلی ممکن است قابل اعتماد نباشند. بنابراین، باید عوامل دیگر را هم در نظر بگیرید.
6. فراموش کردن احتمال‌ها: تحلیل تکنیکال بر اساس احتمال است نه قطعیت. اگر فقط به یک پیش‌بینی تکیه کنید، ممکن است ریسک کنید.
7. دنبال کردن کورکورانه دیگران: یادگیری از دیگران خوب است، اما باید استراتژی شخصی خود را پیدا کنید. هر معامله‌گر موفق روش‌های متفاوتی دارد.

جمع‌بندی

در پایان، تحلیل تکنیکال یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در بازارهای مالی است که به معامله‌گران کمک می‌کند تا با بررسی داده‌های تاریخی قیمت و حجم معاملات، روندهای آینده بازار را پیش‌بینی کنند. با استفاده از این روش، شما قادر خواهید بود تا نقاط مناسب برای خرید و فروش را شناسایی کرده و تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرید. گرچه تحلیل تکنیکال محدودیت‌هایی دارد و نمی‌تواند تضمینی برای موفقیت باشد، اما همراه با آگاهی و تجربه می‌تواند به شما در رسیدن به اهداف مالی‌تان کمک کند.

سؤالات متداول

1.تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال روشی است که با استفاده از داده‌های تاریخی قیمت و حجم معاملات، روندهای آینده بازار را پیش‌بینی می‌کند. این روش بیشتر بر روی رفتار قیمت‌ها و واکنش معامله‌گران تمرکز دارد و از ابزارهایی مانند نمودارها، اندیکاتورها و خطوط حمایت و مقاومت استفاده می‌کند.

2.چگونه می‌توان نقاط ورود و خروج از بازار را با تحلیل تکنیکال شناسایی کرد؟

نقاط ورود و خروج معمولاً با شناسایی سطوح حمایت و مقاومت، خطوط روند و الگوهای قیمتی شناسایی می‌شوند. ابزارهایی مانند اندیکاتورهای مختلف و میانگین‌های متحرک می‌توانند به معامله‌گران کمک کنند تا این نقاط را تعیین کنند.

3.آیا تحلیل تکنیکال می‌تواند همیشه موفق باشد؟

خیر. تحلیل تکنیکال با وجود کاربردهای زیاد و ابزارهای مفید، نمی‌تواند تضمینی برای موفقیت باشد. محدودیت‌هایی وجود دارد و ممکن است الگوها همیشه به درستی پیش‌بینی نکنند. همچنین تحلیل تکنیکال تنها یکی از ابزارهای تحلیلی است که باید با سایر روش‌ها و تجربه ترکیب شود.

4.چه تفاوتی بین تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال وجود دارد؟

تحلیل فاندامنتال به ارزیابی ارزش واقعی یک دارایی بر اساس عوامل اقتصادی، مالی و مدیریتی می‌پردازد، در حالی که تحلیل تکنیکال به بررسی رفتار قیمت و الگوهای قیمتی در نمودارها تمرکز دارد.

5.چرا تاریخ در تحلیل تکنیکال اهمیت دارد؟

تحلیل تکنیکال به این فرضیه متکی است که تاریخ تمایل به تکرار دارد و رفتار بازار بر اساس احساسات معامله‌گران مانند ترس و طمع تغییر می‌کند. به همین دلیل الگوهای قیمتی گذشته می‌توانند سرنخ‌هایی برای پیش‌بینی روندهای آینده باشند.

6.آیا می‌توان به طور کامل از تحلیل تکنیکال برای معامله استفاده کرد؟

در حالی که تحلیل تکنیکال ابزار قدرتمندی است، بسیاری از معامله‌گران حرفه‌ای آن را همراه با تحلیل فاندامنتال و مدیریت ریسک به کار می‌برند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. ترکیب این دو روش می‌تواند دقت پیش‌بینی‌ها را افزایش دهد.