تفاوت اسپات و فیوچرز + (اسپات بهتر است یا فیوچرز)

تفاوت اسپات و فیوچرز | کشف رازهای موفقیت در معامله‌گری

در دنیای معامله‌گری، دانستن اینکه چگونه و در چه زمانی از استراتژی مناسب استفاده کنیم، اهمیت بسیار بالایی دارد. معاملات اسپات (Spot trading) و فیوچرز (Futures trading) ممکن است در نگاه اول مشابه هم به نظر برسند، اما هر کدام مسیر متفاوتی را برای موفقیت معامله‌گران ارائه می‌دهند. هر یک از این روش‌ها دارای مزایا، ریسک‌ها و کاربردهای خاصی هستند که می‌توانند تاثیر قابل‌توجهی بر نتایج سرمایه‌گذاری شما بگذارند. در این مقاله تصمیم داریم به بررسی دقیق هر دو بازار و تفاوت‌های کلیدی هر یک بپردازیم. امیدواریم به کمک نکات کلیدی ارائه شده در این نوشته، بتوانید از هر کدام از این بازارها به بهترین شکل استفاده نمایید. فرقی نمی‌کند به دنبال کسب سودهای فوری باشید و یا قصد پوشش ریسک‌های خود در آینده را داشته باشید، درک نحوۀ عملکرد معاملات اسپات و فیوچرز می‌تواند به شما کمک کند تا در هر بازاری عملکرد بهتری داشته باشید.

نکات کلیدی مقاله

• بازار اسپات به خرید و فروش فوری دارایی‌ها با قیمت لحظه‌ای بازار گفته می‌شود که در آن مالکیت دارایی بلافاصله انتقال می‌یابد.
• بازار فیوچرز شامل قراردادهایی است که طرفین بر اساس آن توافق می‌کنند تا دارایی را در آینده با قیمت از پیش تعیین شده خرید یا فروش کنند.
• به فرایند خرید و فروش قراردادهای فیوچرز در بازارهای مالی، معاملات فیوچرز گفته می‌شود؛
• در بازار اسپات، معامله‌گران باید کل مبلغ دارایی را پرداخت کنند، اما در بازار فیوچرز می‌توان از اهرم مالی برای انجام معاملات بزرگتر استفاده کرد.
• بازار اسپات برای معاملات کوتاه‌مدت و ساده‌تر مناسب است، در حالی که بازار فیوچرز می‌تواند برای پوشش ریسک و سفته‌بازی استفاده شود.
• ریسک‌های معاملات اسپات محدود به نوسانات قیمت در لحظه است، اما در معاملات فیوچرز ریسک‌ها بیشتر و پیچیده‌تر به دلیل استفاده از اهرم مالی هستند.
• انتخاب بین این دو بازار بستگی به هدف سرمایه‌گذاری، میزان ریسک‌پذیری و تجربه معاملاتی فرد دارد.
• معاملات اسپات به افرادی که به دنبال مالکیت فوری دارایی هستند توصیه می‌شود، در حالی که معاملات فیوچرز بیشتر برای کسانی که به دنبال سود از تغییرات قیمت در آینده هستند، مناسب است.

نوع بازار

اسپات مالکیت فوری دارایی؛ بدون اهرم مالی؛ مناسب برای معاملات کوتاه‌مدت و ساده؛ کم‌ریسک؛ کارمزد کمتر

فیوچرز قراردادهای تحویل در آینده؛ وجود اهرم مالی؛ مناسب برای سفته‌بازی؛ ریسک بالا؛ کارمزد بیشتر

زمان تسویه اسپات: بلافاصله بعد از خرید؛ فیوچرز: در تاریخ مشخص در آینده انجام می‌شود

ریسکاسپات: محدود به نوسانات فعلی قیمت؛ فیوچرز: بالا به دلیل وجود اهرم و احتمال لیکوئید شدن

سود و زیان اسپات: سود در صورت افزایش قیمت دارایی؛ فیوچرز: سود در هر دو جهت بازار (افزایش یا کاهش قیمت)

مناسب برای اسپات: سرمایه‌گذاران بلندمدت و با ریسک پایین؛ فیوچرز: تریدرهای حرفه‌ای و سفته‌بازی

هزینه‌ها اسپات: کارمزد کمتر؛ فیوچرز: کارمزد بیشتر به دلیل استفاده از اهرم

به نقل از finance.yahoo:

Spot trading involves buying or selling an asset at its current market price for immediate delivery. Futures trading uses contracts to set a price and delivery date for a future transaction, allowing investors to speculate or hedge against price changes.

منظور از بازار اسپات چیست؟

بازار اسپات (Spot Market)، بازاری است که در آن نمادهایی مانند سهام، کالاها و یا ارزهای دیجیتال به صورت مستقیم خرید و فروش می‌شوند. این بدان معناست که وقتی در بازار اسپات معامله‌ای انجام می‌دهید، دارایی مورد نظر بلافاصله با قیمت جاری بازار مبادله می‌شود. اصطلاح اسپات، از فوری بودن این نوع معاملات گرفته شده است و گواه آن است که شما در لحظه، یک دارایی را خریداری می‌کنید و یا آن را می‌فروشید. قیمت‌ها در این بازار توسط نیروهای عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند و این موضوع سبب می‌شود که قیمت در بازار اسپات، بازتابی مستقیم از ارزش واقعی یک دارایی در آن لحظه باشد.

اجازه بدهید با یک مثال ساده این موضوع را واضح‌تر بیان کنیم. تصور کنید که شما در سال 2017، یک بیت‌کوین را به ارزش 14000 دلار خریداری کرده‌اید. این معامله در لحظه انجام شده و شما مالک آن بیت‌کوین شده‌اید.

حال، اگر چند سال بعد قیمت بیت‌کوین به 63000 دلار افزایش یابد، شما می‌توانید آن را با قیمت جاری بازار بفروشید و از تفاوت قیمتی آن سود ببرید. معاملات اسپات در این سناریو به شما این امکان را می‌دهند که از افزایش قیمت بیت‌کوین در طول زمان و بدون نیاز به قراردادهای آتی و استفاده از معاملات اهرمی (Leverage) بهره‌مند شوید.

همان‌طور که توضیح داده شد، بازارهای اسپات بر اساس معاملات لحظه‌ای کار می‌کنند. خریداران و فروشندگان بر سر قیمت جاری یک دارایی و سهم توافق می‌کنند و معامله تقریبا بلافاصله انجام می‌گیرد.

با توجه به توضیحات ارائه شده تا اینجای مقاله، ویژگی‌های مهم و کلیدی بازار Spot عبارتند از:

• قیمت‌ها بر اساس شرایط فعلی بازار نوسان دارند و قیمت‌گذاری در لحظه انجام می‌گیرد؛
• پس از تکمیل معامله دارایی مستقیما به شما تعلق می‌گیرد؛
• از آنجایی‌که تعهدی برای آینده وجود ندارد، ریسک‌ها فقط به عملکرد دارایی وابسته هستند.

این ویژگی‌ها باعث می‌شوند که بازار اسپات برای سرمایه‌گذاران بلندمدتی که قصد دارند دارایی خود را برای مدت طولانی‌تر نگه دارند و همچنین برای معامله‌گران با ریسک‌پذیری پایین گزینه‌ای ایده‌ال به شمار آید.

منظور از بازار فیوچرز چیست؟

بازار فیوچرز (Futures market) شامل معاملات قراردادهایی است که بر اساس آن، طرفین توافق می‌کنند تا یک دارایی را در یک تاریخ معین در آینده و با قیمت از پیش تعیین شده خریداری کنند یا بفروشند. در این نوع معاملات، شما بلافاصله مالک دارایی نمی‌شوید، بلکه تعهد می‌کنید که در آینده، آن را تحویل بگیرید و یا قرارداد را به صورت نقدی تسویه کنید. این امکان به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا بر اساس پیش‌بینی‎های خود از قیمت‌های آینده، به خرید و یا فروش بپردازند. این قراردادها به صورت گسترده برای سفته‌بازی و پوشش ریسک مورد استفاده قرار می‌گیرند. بر خلاف معاملات اسپات، در قراردادهای فیوچرز، معامله‌گران می‌توانند بدون نیاز به مالکیت واقعی دارایی، از تغییرات قیمت سود ببرند و تنها در زمان سررسید قرارداد تسویه انجام می‌گیرد.

بیایید به بررسی یک مثال واقعی از معاملات فیوچرز بپردازیم تا درک بهتری از این بازار داشته باشیم. یکی از مشهورترین اتفاقات در معاملات فیوچرز، سقوط قیمت نفت در سال 2020 بود. به دلیل کاهش شدید تقاضا ناشی از همه‌گیری کرونا، قیمت قراردادهای آتی نفت به شدت کاهش یافت و در آوریل سال 2020 برای مدت کوتاهی منفی شد. معامله‌گرانی که قراردادهای فیوچرز (آتی) خریداری کرده بودند، مجبور شدند به دیگران پول پرداخت کنند تا از شر قراردادهای خود خلاص شوند، زیرا فضای کافی برای ذخیره‌سازی فیزیکی نفت وجود نداشت.

این رویداد بی‌سابقه ریسک‎‌ها و پیچیدگی‌های معاملات فیوچرز را برجسته‌تر نمود. در مقابل، معامله‌گران بازار اسپات چنین شرایط شدیدی را تجربه نکردند، زیرا اگرچه قیمت‌های لحظه‌ای نفت کاهش یافت، اما هرگز منفی نشد.

همچنین، طلا یکی از دارایی‌های محبوب برای معاملات فیوچرز است. معامله‎گران در این بازار، اغلب قراردادهای آتی طلا را با پبش‌بینی افزایش قیمت خریدارای می‌کنند. برای مثال اگر شما در اوایل سال 2020 قرارداد فیوچرز طلا خریده بودید و انتظار داشتید که به دلیل بحران اقتصادی جهانی، قیمت آن افزایش یابد، زمانی که طلا در طول همه‌گیری کرونا به بیش از 2000 دلار در هر اونس رسید، سود قابل‌توجهی کسب می‌کردید.

قراردادهای فیوچرز شامل یک قیمت توافقی و یک تاریخ سررسید مشخص هستند که معامله، در آن تاریخ، نهایی می‌شود. در بیشتر موارد، معامله‌گران، مالکیت واقعی دارایی را دریافت تنظیمات نمی‌کنند و به جای آن، قبل از سررسید قرارداد را می‌بندد تا سود خود را تثبیت کرده و از ضرر جلوگیری کنند.

از مهم‌ترین ویژگی‌های معاملات فیوچرز، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• در معاملات فیوچرز، به کمک اهرم (Leverage)، می‌توانید با مقدار سرمایۀ کم، معاملات بزرگ‌تری را کنترل نمایید؛
• هر قرارداد فیوچرز تاریخ انقضای مشخصی دارد و پس از آن، تسویه انجام می‌شود؛
• از قراردادهای فیوچرز می‌توان برای مدیریت ریسک یا پیش‌بینی روند قیمت‌ها استفاده نمود.

با توجه به این مشخصات، بازار فیوچرز برای معامله‌گرانی که قصد سود بردن از دو جهت بازار را دارند، بسیار مناسب خواهد بود.

پیشنهاد خان‌بورس: منظور از لوریج چیست؟

مقایسۀ بازار اسپات و فیوچرز

حال که با مفاهیم اولیه در بازارهای اسپات و فیوچرز آشنا شدیم، بهتر است تفاوت‌های اصلی بین این دو بازار را مورد بررسی قرار دهیم.

• نحوۀ قیمت‌گذاری: در بازار اسپات قیمت‌ها در لحظه و بر اساس عرضه و تقاضای جاری دارایی تعیین می‌شوند، در حالیکه در بازار فیوچرز، قیمت‌ها بر اساس نرخ بهره، قیمت لحظه‌ای دارایی، سود سهام و مدت زمان باقی مانده تا سررسید قرارداد مشخص می‌شوند.
• مالکیت و تسویه: هنگام خرید در بازار اسپات، شما بلافاصله مالک دارایی می‌شوید و معامله در یک بازۀ زمانی کوتاه‌مدت تسویه خواهد شد. ولی در بازار فیوچرز، مالکیت بر اساس یک قرارداد برای تحویل در آینده است، به این معنا که تا زمان سررسید یا بسته شدن قرارداد، دارایی را مستقیما در اختیار نخواهید داشت.
• ریسک معاملات و اهرم مالی: در بازار اسپات، مقدار ریسک، به ارزش واقعی و لحظه‌ای دارایی محدود است. در این بازار، اهرم مالی وجود ندارد، بنابراین برای خرید یک دارایی باید کل مبلغ آن را پرداخت کنید. در مقابل، در معاملات فیوچرز، امکان استفاده از اهرم مالی وجود دارد که می‌تواند میزان سودها و همچنین زیان‌ها را چند برابر کند. با این حال، این ویژگی جذاب، ریسک معاملات فیوچرز را دو چندان می‌کند و در صورتیکه بازار بر خلاف موقعیت شما حرکت کند، احتمال کال مارجین شدن بالا خواهد بود.

کدام یک از معاملات اسپات یا فیوچرز برای ما بهتر خواهد بود؟

انتخاب بین معاملات اسپات و معاملات آتی (Futures)، به اهداف سرمایه‌گذاری، میزان ریسک‌پذیری و تجربۀ معاملاتی شما بستگی دارد.

معاملات اسپات ساده‌تر و کم‌ریسک‌تر هستند، زیرا شامل اهرم مالی و یا قراردادهای آتی نمی‌شوند. این روش برای افراد مبتدی و معامله‌گران کوتاه‌مدتی که به دنبال تراکنش‌های شفاف و سریع هستند، مناسب‌تر خواهد بود.

در مقابل، معاملات فیوچرز می‌توانند یک ابزار قدرتمند برای پوشش ریسک و سفته‌بازی باشند. این بازار پتانسیل سود بالایی دارد، اما نیازمند رسیدن به درک عمیق و کاملی از لوریج، مارجین و سازوکار بازارهای مالی است.

به طور کلی، عوامل زیادی بر انتخاب بین معاملات اسپات و فیوچرز تاثیر می‌گذارند. میزان ریسک‌پذیری یکی از این عوامل است. اگر فرد ریسک‌گریزی هستید، معاملات اسپات گزینۀ امن‌تری برای شما خواهد بود. در صورتیکه با نوسانات بالا و ریسک زیاد مشکلی ندارید، بازار فیوچرز می‌تواند فرصت‌های معاملاتی بیشتری را پیش روی شما قرار دهد.

همچنین در بازار اسپات، لازم است کل مبلغ دارایی مورد نظر خود را پرداخت کنید، اما در بازار فیوچرز، به لطف اهرم مالی، می‌توان با مقدار کمتری از ارزش دارایی معامله نمود.

به نقل از corporatefinanceinstitute:

The main difference between spot prices and futures prices is that spot prices are for immediate buying and selling, while futures contracts delay payment and delivery to predetermined future dates.

The spot price is usually below the futures price. The situation is known as contango. Contango is quite common for non-perishable goods with significant storage costs.

On the other hand, there is backwardation, which is a situation when the spot price exceeds the futures price.

In either situation, the futures price is expected to eventually converge with the current market price.

ویژگی	معاملات اسپات	معاملات فیوچرز
مالکیت دارایی	خریدار مالک واقعی دارایی است	فقط قرارداد برای خرید یا فروش دارایی در آینده معامله می‌شود
زمان تسویه	فوری، به‌محض خرید، دارایی به کیف پول منتقل می‌شود	تسویه در تاریخ مشخصی در آینده انجام می‌شود
اهرم	ندارد، فقط با سرمایه شخصی معامله می‌شود	دارد، امکان استفاده از اهرم برای افزایش حجم معامله وجود دارد.
ریسک	کم، چون هیچ اهرمی وجود ندارد و سرمایه لیکوئید نمی‌شود	بالا، به دلیل وجود اهرم و احتمال لیکوئید شدن
سود و زیان	فقط در صورت افزایش قیمت دارایی می‌توان سود کرد	امکان کسب سود در هر دو جهت (افزایش یا کاهش قیمت) وجود دارد
امکان معاملات دو طرفه	خیر، فقط امکان خرید و فروش دارایی وجود دارد	بله، می‌توان هم در بازار صعودی (لانگ) و هم در بازار نزولی (شورت) سود کرد
پیچیدگی و سختی	ساده و مناسب برای مبتدیان و سرمایه‌گذاران بلندمدت	پیچیده و نیازمند تجربه و دانش تحلیل تکنیکال و مدیریت ریسک
هزینه‌ها و کارمزد	معمولاً کارمزد کمتر و بدون هزینه‌های اضافی	کارمزد بیشتر به دلیل استفاده از اهرم
مناسب برای …	سرمایه‌گذاران بلندمدت و معامله‌گران با ریسک پایین	تریدرهای حرفه‌ای و کسانی که به دنبال سود از نوسانات کوتاه‌مدت هستند

بررسی تفاوت معاملات اسپات و فیوچرز با خان‌بورس

معاملات اسپات و فیوچرز راه‌های متفاوتی برای مشارکت در بازارهای مالی ارائه می‌دهند. معاملات اسپات برای افرادی مناسبند که به دنبال مالکیت فوری دارایی هستند، در حالیکه معاملات فیوچرز امکان معامله را از طریق قراردادها فراهم می‎کنند. در این مقاله از سایت خان‌ بورس در مورد معاملات اسپات و فیوچرز صحبت کردیم و تفاوت‌های این دو روش را بررسی نمودیم. آگاهی از ویژگی‌ها و ریسک‌های هر روش، این امکان را به معامله‌گران می‌دهد تا بر اساس اهداف و سبک معاملاتی خود، بهترین گزینه را انتخاب نمایند.

سوالات متداول

کدام یک از گزینه‌های اسپات یا فیوچرز بهتر است؟

انتخاب بین این دو حالت، بستگی به اهداف سرمایه‌گذاری، زمان معامله، ریسک‌پذیری و میزان سرمایۀ شما دارد.

بازار اسپات و فیوچرز چه تفاوتی با هم دارند؟

معاملات اسپات شامل خرید و فروش فوری دارایی با قیمت بازار است، در حالیکه معاملات فیوچرز شامل قراردادهای تحویل در آینده با قیمت توافقی هستند.

آیا در معاملات اسپات از اهرم مالی (Leverage) استفاده می‌شود؟

خیر، در معاملات اسپات از اهرم مالی استفاده نمی‌شود و شما باید کل مبلغ دارایی را پرداخت کنید.

ریسک‌های معاملات فیوچرز چیست؟

در معاملات فیوچرز، اهرم مالی می‌تواند ریسک را افزایش دهد. اگر قیمت برخلاف پیش‌بینی شما حرکت کند، ممکن است مجبور به پرداخت زیان‌های سنگین شوید.