گاهی در بازارهای مالی، قیمت مانند یک قهرمان خسته، پس از یک حرکت پرقدرت کمی استراحت می‌کند، اما ناگهان با انرژی بیشتری به مسیر خود ادامه می‌دهد. الگوی پرچم دقیقاً همین لحظه را نشان می‌دهد، یک توقف کوتاه قبل از ادامه مسیر. الگوی پرچم در تحلیل تکنیکال، یکی از الگوهای قیمتی مهم است که در بازه‌های زمانی کوتاه‌تر برخلاف روند اصلی حرکت می‌کند اما نشانه‌ای از ادامه همان روند در آینده است. این الگو به دلیل شباهت ظاهری‌اش به پرچمی که روی یک میله قرار دارد، به این نام شناخته می‌شود.

معامله‌گران از این الگو برای شناسایی نقاطی استفاده می‌کنند که قیمت در آن‌ها به طور موقت اصلاح شده اما احتمال ادامه روند اصلی همچنان قوی است. در صورتی که این روند از سر گرفته شود، حرکت قیمت معمولاً سریع و قابل توجه خواهد بود. به همین دلیل، شناسایی درست الگوی پرچم می‌تواند فرصت‌های معاملاتی خوبی ایجاد کند.

وب سایت خان بورس در این مقاله، نگاهی دقیق به الگوی پرچم و نحوه استفاده از آن در معاملات خواهیم داشت. این راهنما به زبانی روان و ساده تهیه شده است تا هم برای افراد مبتدی و هم معامله‌گران حرفه‌ای مفید باشد.

نکات کلیدی

• الگوی پرچم در تحلیل تکنیکال، زمانی شکل می‌گیرد که یک حرکت شدید قیمت (میله پرچم) با یک اصلاح کوتاه‌مدت در جهت مخالف (پرچم) همراه می‌شود.
• الگوهای پرچم معمولاً با نشانگرهای حجم نمایشی و همچنین حرکت قیمت همراه هستند.
• الگوی پرچم می‌تواند نشان‌دهنده ادامه روند قبلی یا آغاز یک شکست قیمتی پس از یک دوره تثبیت باشد.

اجزای کلیدی الگوی پرچم

• پرچم: فاز تثبیت قیمت که بیشتر اوقات به شکل یک کانال مستطیلی متوازی‌الأضلاع  دیده می‌شود. در این مرحله، حجم معاملات کاهش می‌یابد و قیمت به‌طور موقت در خلاف جهت روند اصلی یا به صورت افقی نوسان می‌کند.

• میله پرچم: حرکت اولیه و قدرتمند قیمت که روند اصلی را پیش از ورود به فاز تثبیت مشخص می‌کند.

• شکست قیمتی: لحظه‌ای که قیمت از فاز تثبیت خارج شده و روند اولیه خود را از سر می‌گیرد. در روند صعودی، شکست به سمت بالا اتفاق می‌افتد و در روند نزولی، شکست به سمت پایین رخ می‌دهد که تأییدی بر ادامه روند خواهد بود. 

نحوه عملکرد الگوی پرچم

الگوی پرچم نشان‌دهنده یک دوره تثبیت قیمت در جهت مخالف روند اصلی است که پس از یک حرکت شدید قیمتی رخ می‌دهد. این الگو معمولاً شامل پنج تا بیست کندل قیمتی است و می‌تواند به‌صورت صعودی (پرچم گاوی) یا نزولی (پرچم خرسی) شکل بگیرد. کف پرچم نباید از نیمه میله پرچم که قبل از آن تشکیل شده است، پایین‌تر برود. 

الگوی پرچم دارای 5 ویژگی اصلی است:

1. روند اصلی
2. کانال تثبیت قیمت
3. الگوی حجم معاملات
4. شکست قیمتی
5. تأیید شکست، جایی که قیمت در جهت شکست ادامه پیدا کند

الگوهای صعودی و نزولی با اینکه ساختار مشابهی دارند، اما در جهت روند و نحوه تغییر حجم معاملات تفاوت‌هایی بین آن‌ها دیده می‌شود. در پرچم صعودی، حجم معاملات در روند اولیه افزایش پیدا می‌کند و در مرحله تثبیت کاهش می‌یابد. در مقابل، در پرچم نزولی، حجم ابتدا افزایش یافته و سپس در سطح مشخصی باقی می‌ماند، چراکه در روندهای نزولی معمولاً حجم به مرور افزایش پیدا می‌کند.

الگوی پرچم بیشتر با دو خط موازی که ناحیه تثبیت قیمت را مشخص می‌کنند، شناخته می‌شود. اگر این خطوط به هم نزدیک شوند، الگو به‌جای پرچم، به عنوان کنج (Wedge) یا پرچم سه گوش (Pennant) شناخته می‌شود. هر سه این الگوها از جمله معتبرترین الگوهای ادامه‌دهنده در تحلیل تکنیکال هستند، چراکه فرصتی مناسب برای ورود به یک روند در حال تداوم ایجاد می‌کنند.

الگوهای ذکر شده در شرایط مشابهی از روند ظاهر می‌شوند و رفتار قیمتی یکسانی دارند. همچنین از یک ساختار کلی پیروی می‌کنند: پس از یک حرکت قوی، قیمت وارد مرحله‌ای از تثبیت می‌شود که با کاهش حجم معاملات همراه است. این کاهش حجم نشان می‌دهد، معامله‌گران اولیه که روند اصلی را شکل داده‌اند، موقتاً از خرید یا فروش دست کشیده‌اند. در این شرایط، ورود معامله‌گران جدید با انگیزه و هیجان بیشتر، باعث شکست سطح تثبیت و ادامه روند با سرعتی بالاتر از قبل می‌شود.

نکته مهم: در الگوی پرچم، حجم معاملات به‌ همراه قیمت تغییر می‌کند. به‌طور معمول در شروع روند حجم معاملات افزایش می‌یابد و سپس در دوره تثبیت، حجم کاهش یافته یا ثابت می‌ماند که این امر نشان‌دهنده کاهش تمایل معامله‌گران اصلی برای ادامه خرید یا فروش در این بازه زمانی است.

به نقل از سایت investopedia.com درباره اندیکاتور استوکاستیک گفت است:

In the context of technical analysis, a flag is a price pattern that, in a shorter time frame, moves counter to the prevailing price trend observed in a longer time frame on a price chart. It is named because of the way it reminds the viewer of a flag on a flagpole.

The flag pattern is used to identify the possible continuation of a previous trend from a point at which price has drifted against that same trend. Should the trend resume, the price increase could be rapid, making the timing of a trade advantageous by noticing the flag pattern.

الگوی پرچم صعودی (bullish flag Pattern)

الگوی پرچم صعودی پس از یک رشد قوی در قیمت شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده یک دوره تثبیت موقت است. در این مرجله، حجم معاملات معمولاً کاهش می‌یابد که بیانگر توقف موقت بازار بدون تغییر روند اصلی است. پس از این دوره، قیمت به روند صعودی خود ادامه می‌دهد و هم‌زمان حجم معاملات افزایش می‌یابد. این الگو همچنین به متعادل شدن شرایط اشباع خرید در برخی اندیکاتورهای تکنیکال کمک می‌کند و بازار را برای یک حرکت صعودی دیگر آماده می‌سازد. 

مثال 1) 

• در این نمودار، پس از یک حرکت صعودی شدید (میله پرچم)، قیمت وارد یک دوره تثبیت طولانی (پرچم) شده است. با افزایش حجم معاملات و شکست قیمت به سمت بالا، الگوی پرچم صعودی کامل می‌شود.

مثال 2) 

• در این نمودار همان روند مشابه مشاهده می‌شود: یک حرکت صعودی شدید (میله پرچم)، پس از آن وارد دوره تثبیت می‌شود و سپس با شکست قیمت، روند صعودی ادامه می‌یابد.

الگوی پرچم نزولی (Bearish Flag Pattern)

در الگوی پرچم نزولی، همانند الگوی پرچم صعودی، پس از یک حرکت شدید به سمت پایین (میله پرچم)، بازار وارد یک دوره تثبیت می‌شود که در آن قیمت‌ها به‌طور موقت حرکت جانبی یا کمی مخالف روند اصلی را دنبال می‌کنند. در این دوره، حجم معاملات کاهش می‌یابد. این دوره تثبیت می‌تواند به کاهش فشار فروش و به نوعی اصلاح شرایط اشباع فروش منجر شود. پس از آن، با شکست قیمت به سمت پایین، روند نزولی ادامه می‌یابد. به‌عبارت دیگر، در الگوی پرچم نزولی، اصلاح نشان‌دهنده یک وقفه طولانی در روند نزولی است که به بازار این فرصت را می‌دهد تا برای ادامه حرکت خود آماده شود. 

مثال 1) 

• این نمودار الگوی پرچم نزولی را نشان می‌دهد: ابتدا یک حرکت شدید نزولی (میله پرچم) مشاهده می‌شود که سپس به دنبال آن یک مرحله تثبیت قیمت در قالب یک پرچم با کاهش حجم معاملات رخ می‌دهد. پس از این دوره تثبیت، قیمت از پایین‌ترین سطح کانال پرچم عبور کرده و روند نزولی ادامه پیدا می‌کند. 

مثال 2)

• این نمودار نیز یک میله پرچم نزولی شدید را نشان می‌دهد که به دنبال آن یک مرحله تثبیت (پرچم) ایجاد می‌شود و سپس با شکست قیمت، الگوی پرچم نزولی تکمیل می‌شود.

چگونه از الگوی پرچم برای ترید استفاده کنیم؟

با استفاده از ویژگی‌های الگوی پرچم، یک معامله‌گر می‌تواند استراتژی معاملاتی خود را بر اساس شناسایی سه نقطه کلیدی تنظیم کند: ورود، حد ضرر و حد سود.

1. ورود: با اینکه الگوهای پرچم اغلب نشان‌دهنده ادامه روند جاری هستند، برای جلوگیری از سیگنال‌های کاذب بهتر است منتظر شکست قیمت بمانید. معامله‌گران معمولاً بعد از اینکه قیمت از خط روند موازی بالایی عبور کرده و بسته می‌شود (برای موقعیت خرید)، وارد معامله می‌شوند. در الگوی نزولی نیز ورود معمولاً پس از بسته شدن قیمت زیر خط روند موازی پایینی (برای موقعیت فروش) انجام می‌گیرد.
2. حد ضرر: معامله‌گران معمولاً از سمت مخالف الگوی پرچم به‌عنوان نقطه حد ضرر استفاده می‌کنند. برای مثال، اگر خط روند بالای الگو در قیمت 55 دلار و خط روند پایین در 51 دلار باشد، قرار دادن حد ضرر کمی پایین‌تر از 51 دلار برای یک موقعیت خرید منطقی است.
3. حد سود: معامله‌گران محتاط از تفاوت قیمت بین خطوط روند موازی الگوی پرچم برای تعیین حد سود استفاده می‌کنند. به طور مثال، اگر این تفاوت 4 دلار و نقطه ورود 55 دلار باشد، حد سود 59 دلار خواهد بود. در رویکرد خوش‌بینانه‌تر، فاصله بین بالاترین قیمت الگو و پایه میله پرچم اندازه‌گیری شده و حد سود بر اساس آن تعیین می‌شود. برای نمونه، اگر پایین‌ترین قیمت میله پرچم، 40 دلار و بالاترین قیمت آن 65 دلار باشد و نقطه ورود 55 دلار باشد، حد سود می‌تواند 80 دلار باشد (55 دلار به اضافه 25 دلار).

بهترین استراتژی‌ها معاملاتی برای الگوی پرچم

انتخاب بهترین استراتژی برای معامله با الگوی پرچم به سبک معاملاتی، تحمل ریسک و شرایط بازار بستگی دارد. در اینجا سه استراتژی رایج را بررسی می‌کنیم:

• استراتژی بریک اوت (Breakout): در این روش معامله‌گر هنگام خروج قیمت از الگوی پرچم وارد معامله می‌شود. این استراتژی برای کسانی مناسب است که به معاملات مومنتوم علاقه دارند و می‌توانند نوسانات شدید پس از شکست را مدیریت کنند.
• استراتژی پولبک (Pullback): در این روش، معامله‌گر منتظر می‌ماند تا قیمت پس از شکست به سطح روند قبلی بازگردد و سپس وارد معامله شود. این استراتژی برای افرادی مناسب است که به دنبال ورود با قیمت بهتر هستند و می‌توانند برای اصلاح قیمت صبر کنند.
• استراتژی رنج تریدینگ (Range Trading): در این روش، معامله‌گر در کف الگوی پرچم خرید و در سقف آن فروش انجام می‌دهد. این استراتژی برای بازارهای رنج (Range) و معامله‌گرانی مناسب است که نوسانات داخل الگو را مدیریت می‌کنند.

صرف نظر از انتخاب استراتژی، داشتن برنامه معاملاتی مشخص، مدیریت ریسک و انضباط در اجرای معاملات برای موفقیت ضروری است.

بهترین بازه زمانی برای معامله الگوی پرچم

بازه زمانی مناسب برای معامله الگوی پرچم بستگی به سبک معاملاتی و اهداف معامله‌گر دارد. الگوی پرچم معمولاً در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت مانند نمودارهای یک ساعته یا چهار ساعته استفاده می‌شود. این الگو زمانی شکل می‌گیرد که پس از حرکت قوی قیمت در یک جهت خاص، بازار وارد مرحله تثبیت می‌شود و قیمت به‌صورت افقی حرکت می‌کند که شبیه به یک پرچم به نظر می‌رسد. این الگو معمولاً سریع شکل می‌گیرد و فرصت‌هایی برای معاملات کوتاه‌مدت فراهم می‌کند.

البته باید توجه داشت که بازه‌های زمانی کوتاه‌تر نوسان‌پذیرتر هستند و نیاز به نظارت مداوم بیشتری دارند. از سوی دیگر، معامله‌گران بلندمدت ترجیح می‌دهند الگوی پرچم را در بازه‌های زمانی طولانی‌تر استفاده کنند چراکه می‌تواند سیگنال‌های معتبرتری برای روندهای بلند مدت ارائه دهد. این الگو به معامله‌گران کمک می‌کند تا نقاط ورود و خروج احتمالی را شناسایی کرده یا روندهای موجود را تأیید کنند. برای اتخاذ تصمیم‌های معاملاتی صحیح، استفاده از چندین بازه زمانی به‌منظور تأیید اعتبار الگو ضروری است.

جمع‌بندی

امیدواریم آموزش الگو پرچم و تکنیک‌های تحلیل بازار که در این مقاله توضیح داده شد، برای شما مفید واقع شود. تحلیل چارت تنها یک مهارت فنی نیست، بلکه به درک رفتار و روانشناسی بازار نیز بستگی دارد. الگوی پرچم و دیگر الگوهای قیمتی، احساسات و واکنش‌های بازار را نشان می‌دهند که می‌توانند در موفقیت معاملات شما مؤثر باشند. 

با این حال، بازار فارکس همیشه قابل پیش‌بینی نیست و تغییرات زیادی دارد. با اینکه تحلیل تکنیکال ابزار خوبی است، اما باید به روند کلی بازار و عوامل دیگر هم توجه کنید. پیشنهاد می‌کنیم از مطالب این مقاله به‌طور دقیق و هوشمندانه در تصمیمات سرمایه‌گذاری خود استفاده کنید.

فرصت‌های جدید همیشه پیدا می‌شوند و کسانی که آمادگی دارند، موفق‎‌تر هستند. چارت‌ها صدای بازار را نشان می‌دهند و تفسیر درست آن‌ها می‌تواند به شما در موفقیت کمک کند. 

سؤالات متداول

1.الگوی پرچم چیست؟

الگوی پرچم در طول یک فاز تثبیت کوتاه بعد از یک حرکت قوی قیمت شکل می‌گیرد و اغلب اوقات نشان‌دهنده ادامه روند موجود است. این الگو معمولاً زمانی ظاهر می‌شود که قیمت‌ها یک حرکت تند، چه به سمت بالا و چه به سمت پایین، انجام می‌دهند.

2.الگوی پرچم گاوی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

الگوی پرچم گاوی شامل یک روند صعودی بلند است که به دنبال آن یک دوره کوتاه اصلاحی در جهت نزولی قرار می‌گیرد، پیش از اینکه قیمت دوباره به سمت بالا شکسته و روند صعودی ادامه یابد. در این الگو، حجم معاملات در طول روند صعودی افزایش می‌یابد و در هنگام اصلاح کاهش می‌یابد.

3.الگوی پرچم خرسی چیست؟

الگوی پرچم خرسی در مقابل الگوی پرچم گاوی قرار دارد. در نمودار شمعی، این الگو به‌صورت یک روند نزولی همراه با افزایش حجم معاملات دیده می‌شود که پس از آن یک دوره تثبیت کوتاه رو به بالا با کاهش حجم رخ می‌دهد، تا زمانی که روند نزولی دوباره ادامه یابد.

4.آیا الگوی پرچم همیشه منجر به ادامه روند می‌شود؟

خیر، الگوی پرچم اغلب نشان‌دهنده ادامه روند است، اما همیشه قابل پیش‌بینی نیست. در برخی مواقع، الگو ممکن است منجر به تغییر روند شود، بنابراین باید همیشه از حد ضرر برای مدیریت ریسک استفاده کرد.

5.چه تفاوتی بین الگوی پرچم و الگو کنج (Wedge) وجود دارد؟

در الگوی پرچم، قیمت در یک کانال مستطیلی تثبیت می‌شود، در حالی که در الگوی کنج، قیمت در دو خط همگرا به سمت هم حرکت می‌کند. هر دو الگو به‌عنوان الگوهای ادامه دهنده روند در تحلیل تکنیکال شناخته می‌شود.