موفقیت در بازار فارکس، تنها به شانس وابسته نیست، بلکه به درک عمیق رفتار معامله‌گران و احساسات حاکم بر بازار بستگی دارد. بسیاری از تریدرهای حرفه‌ای، برای تحلیل این احساسات، از ابزارهای تکنیکال مختلفی بهره می‌برند که یکی از آن‌ها، اندیکاتور سایک یا همان Psychological Line است. این اندیکاتور به شما کمک می‌کند تا تشخیص دهید که در حال‌حاضر، خریداران اکثریت بازار را تشکیل می‌دهند یا فروشنده‌ها. 

اگر احساسات بازار را به درستی تحلیل کنیم، می‌توانیم تصمیمات آگاهانه‌تری گرفته و از اشتباهات در معامله دور بمانیم. اگر حس می‌کنید که بازار بر خلاف انتظار شما حرکت می‌کند و درگیر تردید در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی هستید، احتمالا زمان آن رسیده است که با اندیکاتور سایک (روانی) آشنا شده و آن را در معاملات خود به کار ببرید. در این مقاله در مورد اندیکاتور psych یا روانی و کاربردهای آن در بازار فارکس صحبت کرده‌ایم:

نکات کلیدی مقاله

• اندیکاتور سایک (Psychological Line) یک اندیکاتور مومنتوم است که احساسات صعودی و نزولی معامله‌گران را اندازه‌گیری کرده و بین 0 تا 100 نوسان می‌کند؛
• فرمول محاسبه آن از نسبت روزهای صعودی به کل روزها به دست می‌آید و برای شناسایی تغییر احساسات بازار مفید است؛
• قرار گرفتن اندیکاتور بالای 50 نشان‌دهندۀ بازار صعودی و کمتر از 50 نشان‌دهندۀ بازار نزولی است؛
• ترکیب این اندیکاتور با ابزارهای دیگر مانند RSI، MACD و حجم معاملات، دقت سیگنال‌ها را افزایش می‌دهد و از سیگنال‌های کاذب جلوگیری می‌کند؛
• اندیکاتور psych در بازه‌های زمانی مختلف کاربرد دارد اما در بازارهای پرنوسان، ممکن است دقت آن کاهش یابد؛
• اندیکاتور سایک به‌تنهایی سیگنال قطعی نمی‌دهد و باید در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال و مدیریت ریسک استفاده شود.

اندیکاتور سایک (psych) چیست؟

اندیکاتور سایک (Psychological line)، یک اندیکاتور مومنتوم است که احساسات معامله‌گران بازار فارکس را منعکس می‌کند. این اندیکاتور درصد احساسات صعودی در مقابل احساسات نزولی را در یک دورۀ زمانی مشخص و بر اساس تعداد روزهایی که قیمت افزایش می‌یابد، اندازه‌گیری می‌کند و اغلب برای شناسایی بازگشت‌های احتمالی یا الگوهای ادامه دهنده در بازار به کار می‌رود. اندیکاتور سایک، بین اعداد صفر تا صد نوسان می‌کند و بینش‌هایی را در مورد روان‌شناسی بازار ارائه می‌دهد.

ویژگی‌های کلیدی اندیکاتور سایک

روان‌شناسی بازار یکی از مهم‌ترین و در عین حال پیچیده‌ترین مواردی است که بر نتیجۀ معاملات تاثیر می‌گذارد. اما همانطور که در جریان هستید، احساسات قابل اندازه‌گیری نیستند. اندیکاتور psych یکی از ابزارهای معاملاتی کاربردی اما کمتر شناخته شده در بازار فارکس است که احساسات صعودی و نزولی بازار را کمی‌سازی می‌کند و دیدگاه‌هایی دربارۀ روانشناسی بازار، به معامله‌گران ارائه می‌دهد. مقادیر اندیکاتور سایک، بین 0 تا 100 قرار دارند و این امر تفسیر آن را ساده‌تر کرده است. این ابزار معاملاتی، می‌تواند سیگنال‌هایی را بر اساس عبور از آستانه‌های معین (مانند 50) صادر نماید.

اندیکاتور سایک چگونه محاسبه می‌شود؟

خط روانشناختی در اندیکاتور سایک، به سادگی و با استفاده از فرمول زیر محاسبه می‌شود:

خط روانشناختی = (روزهای صعودی / کل روزها) 100

منظور از روزهای صعودی، روزهایی است که قیمت بسته شدن کندل‌ها بالاتر از قیمت بسته شدن روز قبل است. کل روزها نیز نشان‌دهندۀ تعداد روزهایی است که در محاسبه لحاظ شده‌اند. 

برای استفاده از اندیکاتور psych و تحلیل آن، مراحل زیر را دنبال کنید:

در قدم اول لازم است پلتفرم معاملاتی خود را باز کرده و اندیکاتور psychological line  را جستجو کنید. بازۀ زمانی مناسب را بر اساس استراتژی معاملاتی خود انتخاب نمایید. شما می‌توانید خط روانشناختی را روی بازه‌های درون‌روزی، روزانه یا هفتگی اعمال نمایید. 

اندیکاتور سایک به صورت جداگانه و زیر نمودار قیمت نمایش داده می‌شود و اطلاعات جالبی را در مورد روانشناسی بازار ارائه می‌دهد. 

نحوۀ تفسیر اندیکاتور سایک

اندیکاتور سایک به علت سادگی و قابلیت ترکیب آن با ابزارهای معاملاتی دیگر، بین معامله‌گران مبتدی و حرفه‌ای محبوبیت زیادی دارد. برای تفسیر این اندیکاتور کافیست به نکات زیر توجه کنید: 

اگر خط روانشناختی در اندیکاتور psych بالاتر از سطح 50 قرار داشته باشد، نشان‌دهندۀ این موضوع است که احساسات بازار صعودی است و احتمال افزایش قیمت بالا خواهد بود. و در صورتی که خط روانشناختی زیر سطح 50 قرار داشته باشد، به معنای احساسات نزولی در بازار است و احتمال کاهش قیمت را نشان می‌دهد. 

با عبور اندیکاتور از سطح کلیدی 50، می‌تواند نشان‌دهندۀ تغییر احتمالی در احساسات بازار باشد. حرکت از زیر سطح 50 به بالای آن، می‌تواند به عنوان سیگنال خرید تفسیر شود، در حالیکه حرکت از بالای سطح 50 به بالای آن، می‌تواند نشان‌دهندۀ فرصت فروش باشد.

یکی دیگر از روش‌های استفاده از اندیکاتور psych، به کار بردن آن برای تشخیص واگرایی بین خط روانشناختی و نمودار قیمت باشید. اگر قیمت در حال ایجاد سقف‌های جدید بوده و اندیکاتور در حال کاهش باشد، این ممکن است به معنی ضعف مومنتوم و احتمال بازگشت روند به حساب آید. 

یکی دیگر از کاربردهای جذاب اندیکاتور psych، استفاده از آن برای تشخیص نواحی اشباع خرید و فروش در بازار است. زمانی که اندیکاتور بالای 70 درصد باشد، احتمال اشباع خرید و اصلاح قیمت وجود دارد و هنگامیکه این اندیکاتور زیر عدد 30 قرار می‌گیرد، به این معناست که اشباع فروش در بازار اتفاق افتاده و قدرت خریداران رو به افزایش است. این نقطه می‌تواند محل مناسبی برای ورود به معامله محسوب شود. 

همانطور که بارها تاکید کرده‌ایم، بهتر است از تمامی ابزارها و اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال، در ترکیب با هم استفاده کنیم تا از خطاهای احتمالی جلوگیری کرده و تحلیل دقیق‌تری داشته باشیم. اندیکاتور سایک نیز از این قاعده مستثنا نیست. استفاده از این اندیکاتور در کنار ابزارهای دیگر مانند MACD، RSI و یا میانگین‌های متحرک، می‌تواند از بروز سیگنال‌های کاذب جلوگیری کرده و دقت در تصمیم‌گری معاملاتی را افزایش دهد. همچنین توصیه می‌شود در کنار استفاده از سیگنال‌های ارائه شده توسط اندیکاتور سایک، تنظیم حد ضرر و حد سود را فراموش نکنید تا با مدیریت ریسک اصولی، سرمایۀ خود را در برابر نوسانات شدید و زیان‌های احتمالی حفظ نمایید.

در سایت library.tradingtechnologies.com در مورد اندیکاتور psych چنین گفته است:

The Psychological Line indicator is the ratio of the number of rising periods over the total number of periods. It reflects the buying power in relation to the selling power. If PSY is above 50%, it indicates that buyers are in control. Likewise, if it is below 50%, it indicates the sellers are in control. If the PSY moves along the 50% area, it indicates balance between the buyers and sellers and therefore there is no direction movement for the market.

استفاده از اندیکاتور سایک (روانی) در معاملات

همانطور که قبلا نیز اشاره شد، توصیه می‌شود برای افزایش اطمینان از سیگنال‌های معاملاتی، اندیکاتور سایک را با سایر اندیکاتورها ترکیب کنید. برای مثال، در شرایط اشباع خرید و زمانی که اندیکاتور بالای 70 قرار دارد، در صورتیکه اندیکاتور RSI نیز بالاتر از عدد 70 قرار بگیرد، احتمال اصلاح قیمت بالاتر خواهد بود. 

و همچنین زمانی که اندیکاتورهای سایک و RSI به صورت همزمان در ناحیۀ اشباع فروش قرار بگیرند، ممکن است محل و زمان مناسبی برای باز کردن معاملۀ خرید باشد. ترکیب اندیکاتورها به کاهش خطای سیگنال و افزایش دقت در تحلیل کمک زیادی می‌کند. 

برای عملکرد بهتر اندیکاتور psych  بایستی بازه‌های زمانی مناسب را انتخاب کنید. انتخاب بازۀ مناسب با توجه به ویژگی‌های بازار، می‌تواند به بهبود سیگنال‌های معاملاتی کمک کند. برای مثال استفاده از بازه‌های زمانی کوتاه‌تر در بازارهای ناپایدار با نوسانات زیاد، می‌تواند تغییرات را سریع‎تر نشان دهد. 

از آنجاییکه اندیکاتور سایک، صرفا به تعداد کندل‌های صعودی و نزولی توجه دارد، ترکیب آن با داده‌های مربوط به حجم معاملات، می‌تواند تصویری جامع‌تر از قدرت حرکات قیمت ارائه دهد. 

در حالت کلی، اندیکاتور psych در استراتژ‌ی‌های معاملاتی مختلف، نقش مهمی ایفا می‌کند. برای مثال این اندیکاتور در معاملات سویینگ، به معامله‌گران کمک می‌کند تا نقاط ورود و خروج مناسبی پیدا کنند. 

نکات تکمیلی در مورد اندیکاتور Psychological line

هنگامی که اندیکاتور سایک با سایر اندیکاتورهای تکنیکال مانند VR (نسبت نوسان) استفاده شود، سرمایه‌گذاران می‌توانند احساسات صعودی و یا نزولی بازار و همچنین انباشت یا توزیع سرمایه را مشاهده کنند. این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا تشخیص دهند که آیا بازار در سقف و یا کف قیمتی قرار دارد. 

از آنجاییکه ساختار اندیکاتور روانی، تنها بر اساس دو متغیر صعود و نزول انجام می‌شود، ممکن است تمام تغییرات در نمودار قیمت را به درستی نشان ندهد. در نهایت می‌توان گفت که اندیکاتور سایک، سیگنال معاملاتی مشخصی ارائه نمی‌دهد و فقط بالاترین و پایین‌ترین محدودۀ قیمتی بازار را نمایش می‌دهد. 

در شرایطی که نمودار قیمت نوسانات شدیدی را تجربه می‌کند، اندیکاتور روانی، دقت کمتری خواهد داشت، چرا که تعداد روزهایی که قیمت افزایش یا کاهش می‌یابد، نمی‌تواند تغییرات شدید قیمت را به درستی نشان دهد. 

بررسی و آموزش اندیکاتور Psych با خان‌بورس

اندیکاتور سایک یا روانی، یکی از ابزارهای جالب در تحلیل تکنیکال است که احساسات بازار را مورد بررسی قرار داده و اطلاعات ارزشمندی را در مورد روندهای صعودی و نزولی ارائه می‌دهد. با وجود اینکه این اندیکاتور به تنهایی سیگنال‌های خرید و فروش قطعی ارائه نمی‌دهد، اما زمانی که در کنار سایر اندیکاتورهای تکنیکال مانند مکدی، RSI، اندیکاتورهای حجم و … استفاده شود، می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر در معاملات کمک کند. در این مقاله از سایت خان بورس، در مورد اندیکاتور psych و کاربردهای آن در معاملات صحبت کردیم. امیدوارم با شناختن ابزارهای معاملاتی بیشتر، بهترین گرینه‌ها را برای خود انتخاب کنید. 

سوالات متداول

1.اندیکاتور Psychological Line چیست؟

اندیکاتور Psychological Line یا PsyLine یک نوسان‌گر مومنتوم است که احساسات صعودی و نزولی بازار را بر اساس تعداد روزهای مثبت و منفی در یک دوره زمانی مشخص اندازه‌گیری می‌کند.

2.دامنه نوسان اندیکاتور PsyLine چقدر است؟

این اندیکاتور بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند. مقادیر بالای ۵۰ نشان‌دهنده احساسات صعودی و مقادیر کمتر از ۵۰ نشان‌دهنده احساسات نزولی در بازار است.

3.چگونه از اندیکاتور سایک برای دریافت سیگنال‌های معاملاتی استفاده کنیم؟

• عبور PsyLine از ۵۰ به بالا ممکن است نشانه ورود به یک روند صعودی باشد؛
• عبور PsyLine از ۵۰ به پایین می‌تواند نشان‌دهنده شروع یک روند نزولی باشد؛
• واگرایی بین PsyLine و قیمت ممکن است هشدار تغییر روند را صادر کند.

4.تفاوت PsyLine با RSI چیست؟

هر دو اندیکاتور برای اندازه‌گیری احساسات بازار استفاده می‌شوند، اما RSI (شاخص قدرت نسبی) بر میزان تغییرات قیمت تمرکز دارد، در حالی که PsyLine تعداد روزهای صعودی و نزولی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

5.محدودیت‌های اندیکاتور سایک چیست؟

• عدم ارائه سیگنال‌های قطعی خرید و فروش؛
• عدم توجه به حجم معاملات و نوسانات شدید قیمتی؛
• عدم نمایش نقاط دقیق ورود و خروج از بازار.